Vanaf 1 juli kunnen eigenaren van een speedpedelec een gratis ontheffing aanvragen om gebruik te maken van het fietspad. Deze ontheffing geldt voor alle provinciale fietspaden in Utrecht en de deelnemende gemeenten in de provincie Utrecht en Gelderland (Foodvalley en regio Amersfoort). De bestuurder van de speedpedelec moet zich aanpassen aan andere fietspadgebruikers en mag niet harder fietsen dan 30 km per uur. De ontheffing kan worden aangevraagd via utrecht.nl/speedpedelec. Deze tweejarige proef is een initiatief van de provincie Utrecht, de gemeenten Amersfoort en Utrecht.
Fietspadontheffing voor speedpedelec in Utrecht
"Voor steeds meer forenzen is de speedpedelec een aantrekkelijk alternatief voor de auto. Echter, uit eerdere pilots en onderzoek blijkt dat de bestuurder van een speedpedelec zich vaak onveilig voelt op de rijbaan, tussen de auto's en vrachtauto's. Daarom willen we het gebruik aantrekkelijker maken en de bestuurder van een speedpedelec de keus bieden. Uiteraard onder voorwaarden want veiligheid staat voorop. De pilot in Amersfoort laat zien dat het kan. Utrecht is daarmee de eerste regio in het land met een ontheffing op deze schaal. We starten de proef met flink wat gemeenten uit Utrecht en onze buurregio Gelderland waarbij de komende maanden meer gemeenten aansluiten", vertelt Arne Schaddelee, gedeputeerde mobiliteit.
Redenen voor de proef
De provincie en gemeenten willen het gebruik van speedpedelecs stimuleren, met name voor afstanden tussen 10 en 50 kilometer en voor woon-werkverkeer, waarbij deze vaak de auto vervangt. Het neemt minder ruimte in beslag en is beter voor het milieu. Bovendien is het een actieve vorm van mobiliteit die gunstiger is voor de gezondheid dan auto of scooter rijden.
Huidige regels en de behoefte aan verandering
Op dit moment gelden dezelfde regels voor speedpedelecs als voor bromfietsen. Dit betekent dat speedpedelec-rijders op het bromfietspad moeten rijden of, als dat niet aanwezig is, op de rijbaan. Veel speedpedelec-rijders voelen zich echter kwetsbaar tussen auto's en vrachtwagens. Ze hebben immers een veel kleinere omvang en massa, en ze bereiken vaak een lagere snelheid door bijvoorbeeld een (bijna) lege accu of tegenwind. Door hen de keuze te geven tussen de rijbaan of het fietspad als gast, willen ze onderzoeken of dit beter bevalt.
Gebieden waar de ontheffing geldt
De ontheffing geeft toestemming om fietspaden binnen de bebouwde kom te gebruiken in de deelnemende gemeenten en op alle provinciale fietspaden in Utrecht. De gemeente Utrecht verzorgt de ontheffing voor alle deelnemende gemeenten. Via de aanmeldknop op www.utrecht.nl/speedpedelec is te zien welke gemeenten meedoen. Ze verwachten dat dit aantal gedurende de twee jaar van de proef zal toenemen. Iedereen die een ontheffing heeft aangevraagd, wordt via e-mail op de hoogte gesteld.
Verkeersveiligheid
Uit vergelijkbare proeven in Rotterdam en Amersfoort blijkt dat de ervaren verkeersveiligheid voor speedpedelecs en andere fietspadgebruikers gelijk blijft. Deze twee gemeenten hebben geen toename in het aantal meldingen met betrekking tot speedpedelecs waargenomen. De meldingen die er wel waren, hadden betrekking op de algehele drukte op het fietspad. Met drie metingen zal gedurende de proefperiode worden gemonitord. Hoewel het aantal geregistreerde speedpedelecs in de periode van 1 januari 2020 tot 1 juli 2022 is verdubbeld, laten de landelijke ongevalscijfers met speedpedelecs de afgelopen jaren een lichte daling zien.