Tot nu toe worden er in Nederland slechts beperkt voetgangersanalyses uitgevoerd voor het publieke domein, met uitzondering van shared space-toepassingen. Het ontwerpen van publieke voetgangersruimtes lijkt daarmee meer een zachte benadering te kennen dan een mathematische. Een gemiste kans, wetende dat voetgangers duidelijk anders bewegen dan personen in auto's of op de fiets én het gegeven dat de software ervoor perfect in staat is om dit te modelleren.
Noodzaak: voetgangers expliciet in verkeerskundige studies
woensdag 11 september 2019
5 min
Door Robin Huizenga
Nagenoeg iedere verplaatsing start en eindigt met lopen en ook tussentijds lopen we. Van de fietsenstallingnaar de trein of van de parkeergarage naar de werkplek. Lopen is goed, want goedkoopen een gezonde bezigheid voor mens en maatschappij. Immers,de mens stoot minder NOx en CO2 uit dan een gemiddeld vervoermiddel en zorgt (normaal gesproken) ook voor minder geluidsoverlast. Ook verkeerskundig gezien zit ersignificant voordeel aan lopen: het maakt zeer effectief gebruik van de beschikbare ruimte en mede daardoor is de afwikkelingscapaciteit zeer hoog.Hoe hoogis al eens met een verkeerssimulatie aangetoond(bron onderaan de tekst): ten opzichte van 200 voetgangers is er circa zes keer zo veel tijd nodig om hetzelfde aantal in auto’s (bij een bezetting van 1,5 personen) te verwerken. Ook ten opzichte van fietsers is er een voordeel, er kunnen drie keer zoveel voetgangers als fietsers verwerkt worden in dezelfde tijd en ruimte.
Handvatten voor (expliciet) meenemen vanlopen
Wanneer in steden meer mensenzich te voet gaan verplaatsen ter vervanging van de auto of fiets,wordt de schaarse ruimte beter benut, nog los van het parkeervraagstuk. Onze leefomgeving krijgt hiermee een impuls en de algemene gezondheid van de samenleving zal verbeteren. Dit illustreertdat investeringen in voetgangersvoorzieningen al snel lonend kunnen zijn, zowel voor de verkeersafwikkeling als voor de maatschappij. Reden te meer om voetgangers een expliciete rol te geven in verkeerskundige studies. Het modelleren en simuleren van voetgangers is zeker niet nieuw, maar krijgt verkeerskundig gezien nog niet de (media)aandacht die het verdient, terwijl er concrete handvatten zijn om deze modaliteit expliciet en volwaardig mee te nemen in verkeerskundige studies.
De stad Göteborg heeft voor het busstation een simulatie laten opstellen om de openbare ruimte op en rond het busstation te optimaliseren. Met deze omgeving binnen PTV Vissim/PTV Viswalk software zijn diverse gedachten getoetst op haalbaarheid en impact op doorstroming.
Inzicht in (omvang van) loopstromen
Het modelleringsproces begint met het bepalen van de omvang van de voetgangersstromen. Vaak wordt op dit niveau al gefocust op ‘alles met een stuur’, mede ingegeven door het ontbreken van voetgangerstellingen. De modaliteit voetgangerwordt hierdoor (te) vaak indirect gemodelleerd. Degenen die wel eens een verkeersmodel onder ogen hebben gehad, herkennen het vast wel: een wirwar aan lange zoneaansluitingenmet looptijden naar vaste parkeerlocaties. Voetgangers worden zo dus niet expliciet gemodelleerd waarmee de effecten feitelijk al als uitkomst worden ingevoerd door de modelbouwer zelf. In de vorige eeuw was dit, gegeven de staat van computers, nog nodig om überhaupt te kunnen rekenen. Tegenwoordig kan dit anders en is het mogelijk om:
-
Verplaatsingen niet meer plat te slaan tot één modaliteit per verplaatsing maar ze te modelleren zoals ze zijn: een multimodale keten van verschillende, achtereenvolgende deelverplaatsingen zoalslopen-fiets-lopen-trein-lopen-bus-lopen, waarbij elk onderdeel zijn eigen karakteristieken kent en invloed heeft op de andere onderdelen.
-
Om vervolgens lopen als modaliteit expliciet mee te nemen in het modelproces. Dus niet het rekenproces ondermijnen door zelf zoneaansluitingen met een vaste looptijd naar de gewenste parkeervoorzieningen te definiëren, maar het model het effect van lopen en de keuze voor iedere willekeurige parkeervoorziening (ofmobiliteitshub)te laten bepalen.
De stad Heidelberg heeft met PTV Vissim/PTV Viswalk een multimodale simulatie gemaakt van haar stationsgebied en directe omgeving op zoek naar de zwakke schakels en mogelijke optimalisaties. Voetgangers zijn hier expliciet gesimuleerd om het effect van piekmomenten mee te nemen in de capaciteitsoptimalisaties.
Inzicht in afwikkeling en interactie van loopstromen
Iedere verkeerskundige kent ze wel, de verkeerssimulaties met rijdende auto’s, bussen, vrachtauto’s en fietsers. Het is een efficiënte methode om de verkeersstromen te confronteren met de (geplande) infrastructuur, te zien hoe de verkeersafwikkeling loopten, niet geheel onbelangrijk, tot een juiste verkeerskundige optimalisatie te komen. Of het nu gaat om het (dynamisch) inrichten van de nieuwe infrastructuur, het testen en optimaliseren van i-vri’s of het in beeld brengen van het effect van verkeerskundige veranderingen op lokale lucht- en geluidsemissies. Ook voetgangers kunnen vaakin dezelfde simulatieomgeving worden meegenomen.
Wereldwijd hebben gebruikers op het PTV-softwareplatform al verkeerskundige simulaties met voetgangers uitgevoerd (zie beelden).Zo veelvuldig als wij lopen, zo divers zijn ook de toepassingen van het simuleren van voetgangersstromen. Dit gaat van het optimaliseren van deinformatievoorziening, het bepalen van het aantal en de breedte van (rol)trappen in een gebouw ten behoeve van het (brand)veilig ontruimen, tot en met het inrichten van complete luchthavens, bus-, trein- en metrostations, inclusief het in- en uitstapproces. Specifieke locaties dus,waar extreme pieken van wisselende voetgangersstromen voorkomen met ook nog eens verschillende typen voetgangers. Ook bij publieke evenementen en bijstadions zijn voetgangersstromen veelvuldig gesimuleerd om doorstroming, veiligheid én omzet te optimaliseren.
Bron: http://www.traffic-inside.com/2016/08/18/5-modes-of-transport-with-200-people-each-focussing-on-space-usage/
Bron: http://www.traffic-inside.com/2016/08/18/5-modes-of-transport-with-200-people-each-focussing-on-space-usage/
In Dusseldorf is met PTV Viswalk een simulatie ontwikkeld om onderzoek te doen naar het einde van een concert in de Esprit Arena. Ongeveer 45.000 meestal zeer jonge bezoekers verlaten het stadion in een hele korte tijd. Doel van deze studie was onder