Hoe verkeersvriendelijk is betalen voor verkeer?

maandag 5 januari 2015
timer 3 min
'Ain't no such thing as a free lunch' schreef Milton Friedman. En zo is het in het verkeer ook. Verkeer is zelfs verre van gratis, linksom of rechtsom zal er betaald moeten worden. Een fors deel van het besteedbaar inkomen van een gezin gaat er zelfs aan op.

Chipknip exit Per 1 januari hebben we afscheid genomen van de chipknip. NRC-Next duidde het als de lada onder de betaalsystemen. Aanvankelijk werd de chipknip geplaagd door de concurrerende chipper. Later, toen de banken een deal hadden gesloten met uitbaters van parkeerplaatsen, konden consumenten alleen nog met de chipknip konden betalen bij parkeerautomaten. Het mocht niet baten voor de chipknip. NRC-Next: ‘De klant zal hem snel vergeten, als hij dat al niet is.’ Het was een kaart die vooral het belang van de banken en de winkeliers bediende - en niet die van de klant. Datzelfde lijkt nu te gebeuren met de OV-chipkaart. Nog een kop uit NRC-Next: ‘Openbaar vervoer OV-chipkaarten liggen te verstoffen’. Drie van de van 14,6 miljoen kaarten wordt wekelijks gebruikt. Maar over de verkeersvriendelijkheid van de OV-chipkaart is inmiddels meer dan genoeg gezegd. Niet leuk, niet makkelijk.


Betalen voor verkeer

Hoe verkeersvriendelijk is het betalen voor verkeer? Dát je moet betalen voor verkeer, dát wordt wel geaccepteerd… Maar de vraag is hóe dat betalen vervolgens gaat. Als je een pak koffie koopt, hangt daar een duidelijk prijskaartje aan. Als je een gebruiksrecht - zoals toegang tot internet - koopt, dan wordt dat al troebel. Maar zo mistig als de vakwereld rond verkeer de kosten van verkeer doorrekent, daar kan zelfs de mobiele telefonie niet tegenop. Gratis fietsparkeren en blauwe zones suggereren dat er geen kosten zijn. Werknemers een mobiliteitsbudget geven, in plaats van een lease-auto, is nog altijd de uitzondering op de regel. En lease-auto’s krijgen regelmatig -ten onrechte- geen of lage bijtelling. Maar via slurptax, brandstofaccijns als btw betaalt de privérijder juist dubbel en dwars. En het tarief van deze motorrijtuigenbelasting is afhankelijk van diverse factoren, waaronder gewicht en soort voertuig en… de provincie. Leg dat toch eens uit? De dag dat de robotauto rijdt, ontstaat er allereerst een gierend congestieprobleem rond de grotere binnensteden. Immers: geen auto gaat nog betaald parkeren, de robotauto moet dan vier verplaatsingen maken om de binnenstadbezoeker van en naar de binnenstad te krijgen. Tegelijk gaat het huidige model om schaarse parkeerplaatsen in de binnenstad te verdelen –en financieren!- in de binnenstad keihard onderuit. Waarom kunnen de kosten van verkeer niet op een heldere en een gebruiksvriendelijke manier worden doorberekend? Helaas moet ik opnieuw afsluiten met de constatering dat de verkeersvriendelijkheid –dit keer het betalen voor verkeer- nog te wensen over laat.