‘Ondanks scanauto’s zijn veldwerkers nog lang geen verleden tijd’

dinsdag 13 april 2021

“Vaak is de scanauto een doel, maar voor ons is het een middel.” Dat stelt Jacob de Vries van onderzoeksbureau Trajan. Het bedrijf kocht onlangs een kwalitatieve scanauto, maar dat betekent niet dat de veldwerkers verleden tijd zijn.

Door Jan Willem Kerssies

Trajan maakt voor de verschillende verkeer- en parkeeronderzoeken altijd gebruik van de nodige veldwerkers. “Het gaat dan meestal om hoogopgeleide studenten. We sturen deze mensen aan om onderzoek op straat te verrichten. Het ‘nadeel’ van hoger opgeleiden is dat ze wel eens te veel willen doen, extra observaties willen uitvoeren of verklaringen willen bieden. Ze hebben soms moeite om zich sec aan de opdracht te houden en gaan dingen doen op basis van eigen interpretaties. Dat zorgt ervoor dat we relatief meer tijd kwijt zijn aan datacontrole. Sinds kort hebben we een scanauto aangeschaft om ervoor te zorgen dat we op steeds dezelfde manier data verzamelen. Het gebruik van een scanauto is voor ons echt een middel en geen doel op zich”, aldus De Vries.

Zorgvuldig afwegen

Dat betekent niet dat Trajan geen veldwerkers meer gebruikt, integendeel zelfs. De Vries: “De methodiek bepaalt welke middelen we inzetten tijdens een parkeeronderzoek. Stel; je wil bijvoorbeeld weten hoeveel auto’s er in een straat op een bepaald tijdstip geparkeerd staan. Dan kunnen de veldwerkers prima het aantal auto’s tellen. Als je meer informatie wil hebben dan kun je een scanauto inzetten. Over de methodiek worden met de opdrachtgever vooraf afspraken gemaakt en als er persoonsgegevens (zoals een kenteken) gebruikt moeten worden dan worden die benoemd in de verwerkingsovereenkomst. Een scanauto verzamelt privacygevoelige informatie. Als de opdracht is ‘ tel hoeveel auto’s er in een straat staan’, dan is gebruik van de scanauto overkill en niet toegestaan volgens de AVG. Het voertuig legt namelijk meer dingen vast dan alleen de getelde auto’s.”

De scanauto van Trajan wordt bijvoorbeeld gebruikt om te checken of er betaald is, of hoe lang auto’s geparkeerd staan. De Vries: “Als het parkeren in een gemeente gedigitaliseerd is, kun je checken welke voertuigen er betaald hebben. Je haalt kentekens binnen en die koppelen we met een parkeervakkenbestand. Dat is een geografisch bestand, en die maken we zelf. In zo’n bestand is elke parkeerplek heel precies ingetekend en opgeslagen met alle informatie over die plek. Met die informatie kunnen we ook een parkeerdrukonderzoek uitvoeren.” De Vries geeft aan dat de scanauto voorzien is van de nieuwste hightech camera’s. “In de toekomst kunnen we met onze auto bijvoorbeeld ook scannen of straatverlichting nog werkt.”

Betere beelden

In veel gemeenten rijdt de afdeling handhaving al met een scanauto “Maar die scanapparatuur is kwalitatief wat minder dan de onze”, zo zegt De Vries. “Dat heeft er ook mee te maken dat je voor handhaving minder goede kwaliteit nodig hebt, omdat je alleen wilt weten of iedereen betaald heeft. Voor verkeers- en parkeeronderzoeken heb je betere beelden nodig. De positionering van een auto is dan soms van belang, dus waar en hoe staat het voertuig opgesteld. Daar heb je geavanceerde scanauto’s nodig.” De Vries stelt dat het van belang is om de beelden uit de scanauto goed te blijven checken. “Wij vinden het belangrijk kritisch te kijken naar de scanauto. Je verzamelt beelden, maar je weet nooit helemaal zeker of deze goed zijn. Om die reden voeren wij regelmatig checks uit.”

Ook de verzamelde data moet goed worden gecontroleerd. “We doen altijd meerdere checks om te kijken of de data die we verzamelen met onze scanauto ook klopt. Eerst bekijken we of alle kentekens kloppen. We hebben daarvoor een speciaal backoffice progamma gebouwd zodat we snel kunnen checken of het kenteken ook daadwerkelijk bestaat. Op het moment dat we twijfels hebben, bekijken we zelf de beelden. Daarnaast checken we of de locatie van de voertuigen correct is. Niet dat er bijvoorbeeld auto’s meegeteld worden die op een oprit geparkeerd staan. Ook worden er controles uitgevoerd om te achterhalen of er geen dubbele kentekens gebruikt worden voor een onderzoek en er wordt altijd gekeken of er nog rare uitkomsten zijn. Bijvoorbeeld een lege straat in een woongebied of een bedrijventerrein waar het ’s avonds ineens heel druk is. We checken de data uit de scanauto door simultaan veldwerkers in te zetten om zo na te gaan of de resultaten overeenkomen.”

Verwerkingsovereenkomst

Met de verwerkingsovereenkomst wordt de verzamelde data afgekaderd. De Vries: “We verzamelen dus nooit meer informatie dan wat er van ons gevraagd wordt. We kunnen met de verzamelde data ook nooit achterhalen wie de eigenaar is van het voertuig. Alleen bij datacontrole krijgen we ook echt de foto’s van de kentekens te zien, daarna worden deze verwijderd.” Alle verzamelde data wordt na 12 weken gewist. Met het koppelen van databestanden is veel mogelijk en kan een bedrijf ver gaan om gegevens binnen te halen, maar bij Trajan worden daar duidelijk grenzen aan gesteld. “Je begeeft je al snel op een hellend vlak. We bakenen daarom de onderzoeken zorgvuldig af in de verwerkingsovereenkomst. In deze overeenkomst staat duidelijk waarom het onderzoek wordt gedaan, welke data wordt verzameld, voor wie de data wordt verzameld en wanneer het weer wordt verwijderd”, zo besluit De Vries.  

 


.