In de nieuwe hoofdrailnetconcessie mag de vervoerder differentiëren met tarieven naar tijd en plaats. Dat betekent dat vanaf 2025 een spitstoeslag kan gaan gelden. Dat schrijft staatssecretaris Heijnen in een brief aan de Tweede Kamer. Om het huidige miljoenentekort te dekken, overweegt ze ook een extra subsidie te verlenen en af te stappen van de concessievergoeding.
Mogelijke spitstoeslag in trein vanaf 2025
dinsdag 25 april 2023
foto: Shutterstock
Staatssecretaris Heijnen wil de nieuwe hoofdrailnetconcessie nog altijd onderhands gunnen aan NS, ondanks bezwaren van onder meer Arriva. Door meerdere oorzaken staat de rentabiliteit van een nieuwe concessie echter onder druk. Zo zijn reizigersinkomsten afgenomen (omdat het reizigersniveau nog altijd lager is dan ‘pre corona’), terwijl de kosten wel gestegen. Denk daarbij aan hogere energieprijzen en toegenomen inflatie, wat doorwerkt in gestegen loon- en materieelkosten.
Heijnen schrijft dat ze de businesscase van de nieuwe concessie de komende maanden extern laat valideren. Daarbij laat ze mogelijkheden onderzoeken om de kosten van de concessie omlaag te brengen en welke bijbehorende maatregelen daarvoor nodig zijn.
Mogelijke maatregelen
Om de kosten te drukken, schrijft ze bereid te zijn af te stappen van een concessievergoeding die de opdrachtgever nmomenteel wel aan NS vraagt. Dat zou de vervoerder zo’n 80 miljoen per jaar schelen. Ook overweegt ze om een extra subsidie te verlenen van naar verluid 10 miljoen euro per jaar.
Daar staat wel tegenover dat de spoorvervoerder personeel en materieel doelmatiger moet inzetten. Mogelijke maatregelen zijn dat de tarieven worden aangepast en dat de vervoerder ruimte krijgt om - binnen gestelde kaders - met tarieven de differentiëren op basis van ruimte en plaats.
Hoe de dienstregeling wordt aangepast aan een veranderen vervoersvraag, wordt ook nog onderzocht. Te verwachten valt wel dat tarieven stijgen, terwijl het aanbod afneemt.
Voortgang
Heijnen wil het lopende tariefonderzoek voor de zomer van 2023 aan de Kamer presenteren, waarnaar de ontwerpconcessie in augustus 2023 bij de Tweede Kamer wordt aangeleverd. Uiterlijk 24 december 2023 moet de gunning aan NS klaar zijn.