Grote ergernis is 'onzichtbaar werken'

maandag 14 december 2015
timer 5 min
Iedere weggebruiker wil zo veilig mogelijk en zonder te veel vertraging aankomen op zijn of haar eindbestemming. Dit vraagt wel wat van onze huidige infrastructuur. Hiervoor is onder andere onderhoud en uitbreiding van ons wegennetwerk nodig. Om te zorgen dat weggebruikers veilig de werkzaamheden kunnen passeren en aannemers veilig hun werk kunnen doen, worden diverse veiligheidsmaatregelen getroffen. Helaas blijken die niet altijd het gewenste effect te hebben. Brimos en HR Groep hebben daarom een product ontwikkeld dat de verkeersveiligheid tijdens wegwerkzaamheden kan vergroten.

Door Ellen Hessels - Brimos

 

Automobilisten rijden vaak harder dan is toegestaan bij wegwerkzaamheden. Dat blijkt ook uit recent onderzoek, uitgevoerd in Friesland in opdracht van Veilig Verkeer Nederland. Aanleiding voor het onderzoek was een aantal recentelijk dodelijke ongevallen met wegwerkers.

 

Redenen te hard rijden bij wegwerkzaamheden

Hoe komt het dat tijdens wegwerkzaamheden de maximumsnelheid zo vaak wordt overschreden? Meerdere factoren spelen hierin een rol. Neem het niet juist toepassen van bebording tijdens wegwerkzaamheden in combinatie met een niet logische inrichting van de afzetting. Dit kan leiden tot ongeloofwaardigheid. Bij langdurige wegwerkzaamheden is er vaak sprake van gewenning. Ongemerkt gaan weggebruikers steeds harder rijden, omdat ze gewend zijn geraakt aan de gewijzigde verkeerssituatie.

 

Een andere oorzaak is het ‘onzichtbaar werken’, een ergernis van veel automobilisten. In het onderzoek van Veilig Verkeer Nederland stelt verkeerspsycholoog Cees Wildervanck dat automobilisten het belangrijk vinden dat er zichtbaar aan de weg gewerkt wordt. Bestuurders willen een bevestiging hebben dat het gedrag dat van ze verwacht wordt, namelijk de snelheid aanpassen, ook overeenkomt met de werkelijkheid. De weggebruiker raakt gefrustreerd wanneer hij langs een werkvak rijdt waar niet gewerkt wordt, met gevolg dat de snelheid wordt verhoogd.

 

De volgende keer dat deze weggebruiker bij een situatie met wegwerkzaamheden komt, wil hij eerst ‘controleren’ of er daadwerkelijk aan de weg gewerkt wordt. Snelheidsmetingen die voor het onderzoek zijn uitgevoerd, tonen aan dat op locaties waar actief aan de weg wordt gewerkt, bestuurders zich eerder aan de snelheidsbeperking houden. Op locaties waar niet of niet actief aan de weg wordt gewerkt, zien we dat er meer bestuurders zijn die de maximumsnelheid overschrijden. Hierdoor ontstaan gevaarlijke situaties, doordat automobilisten met een te hoge snelheid het werkvak passeren, met alle gevolgen van dien.

 

Wegsituatie veilig maken

Een duidelijke aanduiding van de snelheid draagt bij aan de veiligheid van zowel wegwerkers als weggebruikers, bevestigt het onderzoek. Brimos en HR Groep hebben daarom een nieuw product ontwikkeld dat de veiligheid tijdens wegwerkzaamheden kan vergroten. Het is een elektronisch klapbord dat wordt gebruikt om de juiste snelheid bij wegwerkzaamheden aan te geven. In situaties waar het kan, is het straks eenvoudig om een venstertijd in te stellen voor de snelheidsbeperking bij wegwerkzaamheden. Door de snelheid alleen terug te brengen wanneer er daadwerkelijk aan de weg gewerkt wordt, wordt er een eind gemaakt aan de ergernis van het ‘onzichtbaar werken’. De veiligheid wordt aanzienlijk vergoot. Het 2-FIG automatisch klapbord moet het in een klap duidelijk maken.

 

Het bord is een kosteneffectieve oplossing voor locaties waar eigenlijk twee verschillende borden op wisselende momenten getoond moeten worden. Een ander groot voordeel ten opzichte van rotatiepanelen en drips is dat dit systeem geplaatst kan worden in een obstakelvrije ruimte zonder botsbeveiliging. En het bord is eenvoudig, snel en op afstand of zelfs automatisch door middel van een tijdklok te bedienen.

 

Ongevallen bij wegwerkzaamheden -  Extra onderzoek was nodig

Om de veiligheid van wegwerkers en automobilisten te garanderen en de tijdelijke situatie veilig in te richten, wordt de toegestane snelheid regelmatig verlaagd door middel van het plaatsen van bebording. Deze lagere snelheid zorgt voor een verbetering van het waarnemingsveld van automobilisten, waardoor beter geanticipeerd kan worden op de veranderende situatie. Uit onderzoek van SWOV (Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid) blijkt dat 2 procent van alle ongevallen tussen 2000-2009 bij wegwerkzaamheden plaatsvonden. SWOV vermoedt dat wegwerkzaamheden het ongevalsrisico verhogen, maar kan dit met de onderzochte gegevens niet bevestigen. Vergelijkbare onderzoeken (Van Gent, 2007) laten dit echter wel zien. Wel is duidelijk dat bij wegwerkzaamheden relatief gezien vaker kop-staartaanrijdingen plaatsvinden, in verhouding tot ongevallen bij niet-wegwerkzaamheden. Ook zijn er vaker vrachtwagens bij betrokken. Een vermoeden dat bij Veilig Verkeer Nederland ontstaat, is dat de snelheid bij de wegwerkzaamheden hoger ligt dan aangegeven op de verkeersborden. Deze veronderstelling is gebaseerd op signalen die het districtsbestuur in Fryslân heeft gekregen van voorzitters van afdelingen in de provincie en verkeersdeskundigen. Door deze ontwikkeling zou het gedrag van de verkeersdeelnemer minder voorspelbaar zijn en mogelijk anders dan op de borden wordt aangegeven. Hierdoor komen de verwachting en de werkelijke situatie niet overeen, en kunnen mogelijk gevaarlijke situaties ontstaan. Dit is een ongewenste ontwikkeling, omdat wegwerkers, medeweggebruikers en de bestuurder zelf in gevaar kunnen komen. Om deze aannames ‘hard’ te maken, is onderzoek gedaan.

Het onderzoek ‘Verkeersgedrag bij werkzaamheden’ van Veilig Verkeer Nederland is te vinden via de site van VVN.

 

Meer informatie vindt u op de website van Brimos en HR Groep.

 

December-editie Verkeer in Beeld

Dit artikel is ook verschenen in de laatste Verkeer in Beeld van dit jaar. Als u lid bent, kunt u het magazine ook lezen  in de online bibliotheek . Wilt u deze editie ook lezen, maar bent u geen lid? Klik dan  hier  om lid te worden.

Brimos en HR Groep hebben een product ontwikkeld dat de verkeersveiligheid tijdens wegwerkzaamheden kan vergroten.