Op de Pannekoekendijk en de Harm Smeengekade in Zwolle onderdeel van een belangrijke toegangsroute naar de binnenstad heeft de gemeente een stadsentree met hoge verblijfskwaliteit gerealiseerd. De herinrichting is opgepakt als een integrale ruimtelijke en verkeerskundige opgave. Welke afwegingen zijn gemaakt tijdens het ontwerpproces?
Herinrichting van de Pannekoekendijk en de Harm Smeengekade in Zwolle
woensdag 28 september 2016
4 min
Door Arie de Bie - adviseur verkeer bij de gemeente Zwolle
Aanleiding voor de reconstructie van de Pannekoekendijk en de Harm Smeengekade was het voornemen van de provincie Overijssel om westelijk van de binnenstad van Zwolle een as voor Hoogwaardig Openbaar Vervoer (HOV-as) te realiseren. Dit voornemen kreeg een extra impuls door de ontwikkeling van de Spoorzone in Zwolle. Station Zwolle en de zone eromheen ondergaan een flinke transformatie en het busstation krijgt een nieuwe locatie als onderdeel van dat proces. Een aangepast busnetwerk met langere busroutes is daarvan het gevolg. De HOV-as zorgt voor enige compensatie, omdat het busverkeer door de stad sneller en betrouwbaarder kan worden afgewikkeld. Ook de inpassing van een nieuwe centrumhalte maakt deel uit van het project.
Ontwerpproces
De gemeente Zwolle heeft de herinrichting van de Harm Smeengekade en de Pannekoekendijk aangepakt als integrale opgave. Bij de keuze voor het principeprofiel en in alle vervolgstadia van het ontwerpproces zijn de varianten afgewogen op basis van de ruimtelijke, verkeerskundige en milieutechnische consequenties. Bij het ontwerp moest daarnaast aan de nodige waterstaatkundige eisen worden voldaan, omdat de HOV-as op een waterkering ligt. Zie de PDF onderaan dit artikel, 'Opgave Pannekoekendijk vanuit Deltaperspectief', over de waterstaatkundige eisen.
Een aantal afwegingen en ontwikkelingen tijdens dit ontwerpproces:
Deelprojecten HOV-as
De HOV-as begint op het nieuwe busstation en loopt westelijk langs de binnenstad tot aan de buitenring. De subsidievoorwaarden bepaalden voor realisatie van de HOV-as en het reconstructieproject een deadline in 2016, terwijl er in de beginperiode (2010-2011) nog belangrijke onzekerheden waren. Zo was het onduidelijk hoe de nieuwe parkeergarage aan de Katerdijk en de aansluiting naar de busbrug in de Spoorzone vorm zouden krijgen. Dit is getackeld door de totale HOV-as eerst globaal te verkennen en op te delen in deelprojecten. Daarna is alvast gestart met ontwerp en realisatie van het minst complexe deelproject Katerdijk, terwijl het ontwerpproces voor de andere deelprojecten nog verder doorliep.
Uitwisselen kennis
Het ontwerp voor de openbare ruimte en de verkeersregeltechniek is in eigen beheer gemaakt. Hierbij waren niet alleen ontwerpers van de gemeente Zwolle betrokken, maar ook is ruim gebruik gemaakt van externe kennis en ervaring, onder andere voor het uitvoeren van modelsimulaties en het bouwen van een 3D-animatie. De beheersadviseur van de Gemeente Zwolle is regelmatig geconsulteerd en diverse stakeholders, zoals de OV-bedrijven en de Fietsersbond, zijn erbij betrokken. Ook is kennis en ervaring uitgewisseld met collega’s van de gemeente Enschede en hebben Enschedese stedenbouwkundigen en verkeerskundigen een second opinion gegeven over de schetsen van verschillende principeprofielen.
Onderaan dit artikel of via deze link kunt u een 3D-simulatie van de principeprofielen bekijken. Uiteindelijk is variant 2 - met de busbaan in middenligging - uitgewerkt en gerealiseerd.
Shared space?
Eén van de dilemma’s in het project was de vraag of deze openbare ruimte verkeersgebied moest blijven of dat het een verblijfsgebied kon worden, al dan niet volgens de principes van shared space. Deze opties zijn verkend, ook het Kenniscentrum Shared Space was betrokken. Een expertpanel heeft geholpen om uiteindelijk keuzes te maken. De slotconclusie was dat in deze openbare ruimte zoveel gebeurt dat het een verkeersgebied blijft en dat shared space daarom geen optie is. De verblijfskwaliteit wordt wel een stuk belangrijker, omdat er veel meer langzaam verkeer komt. Het moest dus een verkeersgebied worden met een hoge verblijfskwaliteit.
Meer lezen?
Dit is een samenvatting van het artikel over de herinrichting van de Pannekoekendijk en de Harm Smeengekade in Zwolle dat is verschenen in de september-editie van Verkeer in Beeld 2016, thema Infratecture. Wilt u weten hoe de ruimtelijke en verkeerskundige situatie eruitzag en wat het eindresultaat precies is? Voor leden is dit magazine terug te vinden in de online bibliotheek van Verkeer in Beeld>>
Nog geen lid? Klik dan hier om lid te worden>>
Kijk hieronder voor de PDF over de waterstaatkundige eisen en de video met 3D-simulatie van de principeprofielen:
