Reizigerspanel Vervoerregio Amsterdam: Samen de best bereikbare stedelijke regio worden
maandag 21 december 2020
Wat in 2019 begon als een pilot voor de aanbesteding van de ov-concessie Zaanstreek-Waterland, ontwikkelt zich ruim een jaar later door tot een structureel inzetbaar multimodaal reizigerspanel voor de Vervoerregio Amsterdam. Reizigers en inwoners praten mee, tijdens de hele beleidscyclus. Van planvorming tot feedback op de uitvoering van mobiliteitsbeleid van de Vervoerregio Amsterdam.
Door Nettie Bakker
Een gesprek met opdrachtgever Stefan Talen, projectleider Kennis en Onderzoek bij de Vervoerregio Amsterdam, en met de panel-ontwikkelaars Maarten van Setten en Hannemarie Hardeman, respectievelijk directeur en senior onderzoekster bij onderzoek- en adviesbureau Moventem.
Het succes van de proef met een reizigerspanel voor het nieuw aan te besteden concessiegebied Zaanstreek-Waterland smaakte naar meer. Het panel bleek een goede manier voor actieve burgerparticipatie, zegt Talen. “Zo’n panel zouden we ook graag op de langere termijn willen raadplegen en voor meer doeleinden. Daarom hebben we opdracht gegeven voor het ontwikkelen van een ‘eigen’ reizigerspanel dat meerjarig met ons meedenkt over alle vormen van mobiliteit in de hele vervoerregio Amsterdam.”
Voordeel van een ‘eigen’ langlopend panel, is dat je de aard en omvang van het aantal respondenten gaandeweg kunt optimaliseren, legt Talen uit. “Denk aan een goede verdeling van stedelijke en regionale respondenten en ook aan voldoende deelnemers om betrouwbare uitspraken te kunnen doen. En we kunnen naar wens vervolgonderzoek doen onder dezelfde onderzoekspopulatie. Bovendien past een eigen reizigerspanel in de transformatie naar een meer data-gedreven overheid én het maakt zichtbaar dat we als overheid dichter bij de reiziger, inwoner en weggebruiker willen staan.”
Na een verkenning in de markt werd de opdracht voor het ontwikkelen van een regiobreed en multimodaal reizigerspanel gegund aan Moventem. Directeur Van Setten: We hebben de lat hoog gelegd met een verwachting van, op termijn, 10.000 panelleden, die naar rato zijn verdeeld over alle vijftien gemeenten binnen de vervoerregio om zo betrouwbare uitspraken te kunnen doen, zowel over specifieke gemeenten als over de vervoerregio als geheel.”
Voorafgaand aan de lancering van het panel en de werving in het voorjaar werd het panel al ingezet. De Vervoerregio stelt 40 miljoen euro beschikbaar voor het toegankelijker maken van het openbaar vervoer. Een panel bestaande uit experts op het gebied van toegankelijkheid praat mee over oplossingen, verbeteringen als bijdrage aan het Uitvoeringsprogramma Inclusieve Mobiliteit.
Moventem-onderzoekster Hardeman blikt alvast in de toekomst: “De vragen die we nu bijvoorbeeld stellen over reizigersbeleving in het openbaar vervoer kunnen we over vijf jaar herhalen binnen dezelfde doelgroep om goed te zien of er een positieve ontwikkeling is.” Ook wijst zij op de meerwaarde van de paneluitkomsten ten opzichte van andere onderzoekbronnen. “Er is al objectieve data over reizigersgedrag en ervaringen, bijvoorbeeld vanuit de monitoring van ov-concessies. Met het panel kunnen we ook informatie ophalen over de redenen over hoe de reis ervaren wordt. Het brengt de objectieve en subjectieve werelden bij elkaar.”
Het reizigerspanel Vervoerregio Amsterdam is niet het eerste reizigerspanel in de regio. Verschillende gemeenten en ook vervoerders hebben hun eigen panels. “Dit panel is uniek omdat het overkoepelend is over gemeente- en concessie grenzen heen.”, zegt Talen. Van Setten voegt toe: “We vragen de deelnemers aan deze panels om óók lid te worden van het overkoepelende panel en vice versa.”
“We streven naar het breed uitzetten van onderwerpen die leven in afzonderlijke gemeenten en in de vervoerregio als geheel,” zegt Talen. Gemeenten kunnen een beroep doen op het reizigerspanel via de Vervoerregio Amsterdam. Moventem draagt zorg voor de vraagstelling en analyse.
Voorproefje
“We hebben de huidige panelleden al gevraagd naar de uitwerkingen van de coronacrisis op hun mobiliteitspatroon”, vervolgt Talen. “En zijn benieuwd hoe dat na de crisis daadwerkelijk uitpakt. Stel dat er sprake is van minder ov-gebruik, dan kan ik me voorstellen dat we vragen naar mogelijkheden om het ov aantrekkelijker te maken”
En de toekomst? Van Setten voorziet een ontwikkeling van website naar apps die – binnen de juridische afspraken - ook automatisch het integrale reisgedrag van panelleden kunnen volgen. “Waarbij we kunnen vragen naar de overwegingen bij de reiskeuzes die zij laten zien. En waarop we mogelijk zelfs persoonlijke feedback kunnen geven.”
Meer informatie
Kijk voor het laatste nieuws en meer informatie over het Reizigerspanel Vervoerregio op: https://praatmee.vervoerregio.nl/home.html
Voor meer informatie over de opbouw van het reizigerspanel: m.vansetten@moventem.nl
