Hoe verkeersvriendelijk zijn verkeerslichten?

Verkeersregeling is soms gewoon nodig

In de ogen van de verkeersdeelnemer is het beste verkeerslicht nog altijd geen verkeerslicht. Op veel verkeersaders kunnen rechtsaffers buiten het conflict blijven. Dat wordt doorgaans vergeten. Of kunnen fietstunnels een forse capaciteitswinst opleveren doordat fietsers niet langer in de regeling mee hoeven. Maar dat zal niet altijd lukken- soms is een verkeersregeling eenvoudigweg nodig.

De wachttijdvoorspeller

Ooit was er een kruispunt. Toen dat kruispunt drukker werd, te druk zelfs, werd daar een verkeersagent neergezet. Die clusterde de hiaten in de verkeersstroom en hield oog op het verkeersgedrag. De verkeersagent moest weer terug en werd vervangen door een verkeerslicht –of in goed vakjargon een verkeersregelinstallatie. En een flitskast waar dat nodig was. Later werden starre regelingen vraagafhankelijk gemaakt en werden de verschillende kruispunten gekoppeld. Regelscenario’s maakten de verkeerslichten nog weer slimmer. Maar wat werd er al die jaren voor de verkeersdeelnemer gedaan? Van wat de verkeersdeelnemer ervan meekrijgt, is een wachttijdvoorspeller wel het summum. En de enige boodschap die de verkeersdeelnemer van de wachttijdvoorspeller meekrijgt, is dat de regeltechnicus het kennelijk zelf ook niet helemaal snapt, want het aftellen gaat doorgaans verre van gelijkmatig.

Historische vorm

Waarom hebben verkeerslichten nog altijd hun historische vorm? Rood, amber en groen in één armatuur bij de kruising? Kan dat echt niet verkeersvriendelijker? Kan een looplicht in de berm aangeven met welke snelheid de verkeersdeelnemer moet rijden, opdat het verkeerslicht op groen staat bij aankomst? Verkeer rijdt dan gelijkmatiger –stiller en zuiniger- op het wegvak. En verkeer kan sneller over de kruising rijden, dus het levert nog capaciteitswinst op ook. Of, meer in de geest van deze tijd, kan het bovenstaande niet in-car? Voertuigen zullen in de toekomst toch wel met elkaar gaan communiceren. Kruispunten met verkeerslichten kunnen dan ècht duurzaam veilig worden. Maar intussen is er in de wereld van verkeersveiligheid weinig interesse voor verkeersregelingen: doe ons maar een rotonde. En als het dan toch een verkeersregeling moet zijn, kijk dan naar aantallen conflicten, snelheidsverschillen en massaverschillen, meldt de SWOV in haar factsheet. Op zich is dat niet verkeerd, maar op het detailniveau van de opbouw van de regelcyclus weten we bar weinig over vergevingsgezindheid en gevolgen voor verkeersveiligheid.

'Vervelende' verkeerslichten

Inmiddels vragen gemeente Utrecht en Fietsersbond ‘vervelende’ verkeerslichten te melden. Maar zolang verkeersregeltechnici blijven roeien met de riemen die ze hebben en zolang de verkeersdeelnemers liever een speedboot zien… zo lang zullen we het de verkeersdeelnemers maar vergeven dat ze het over stoplichten hebben.