Shared space? Opletten!

maandag 5 juni 2023

foto: Bureau KM

In ons werk en in het handboek ‘Prettige Plekken’ nemen we duidelijk stelling: wij zijn geen fan van shared space. Zeker niet in drukke gebieden. Het mengen van verkeersdeelnemers met verschillende snelheden, zoals voetgangers, fietsers en gemotoriseerd verkeer, is wat ons betreft alleen wenselijk als er werkelijk geen ruimte is om de verschillende modaliteiten te scheiden.  

Voor kwetsbare groepen, zoals ouderen, kinderen en mindervaliden, is shared space soms doodeng. Zelfs als ze goed om zich heen kijken, is het voor hen spannend om hier te lopen of over te steken. Qua verkeersveiligheid lijkt er niets aan de hand, want er vallen niet meer slachtoffers als gevolg van shared space, maar voor deze mensen is het passeren van shared space al een hele opgave.  

In de praktijk

We gingen schouwen achter het Amsterdamse Centraal Station. Daar ligt een doorgaand fietspad langs het IJ, dat overgaat in shared space, een ‘plein’ waar ook de verschillende ponten aanlanden. Zodra er een pont aankomt, ontstaat er een stroom van overstekende voetgangers, fietsers, scooters, canta’s en meer richting station en stad. En vice versa.

Daar tussendoor slalommen fietsers en scooters die dóór willen over het fietspad. Het lijkt er op dat de snelste verkeersdeelnemers vaak voorrang nemen. De voetganger, die hier vroeger nog de beschutting van een zebrapad kon opzoeken, komt er in het gekrioel bekaaid vanaf.

Maar het zijn toch vooral ouderen en in mindere mate toeristen die in paniek raken als er vanuit onverwachte hoeken snelle fietsen of scooters aankomen. Laat staan wat er gebeurt als iemand blind is… 

Betere doorstroming?

Steeds meer gemeenten willen shared spaces toepassen voor een optimaal ruimtegebruik en betere doorstroming. Maar mensen, neem een voorbeeld aan voorloper Den Haag. Daar is in het centrum shared space ondertussen alweer afgeschaft: het zorgde voor teveel gevaarlijke situaties en teveel onrust voor de gebruiker. 

Boek Prettige Plekken

In de rubriek Opletten! nemen Kyra Kuitert en Rosemarie Maas, auteurs van ‘Prettige Plekken, Handboek Mens & Openbare ruimte’, u mee naar onduidelijke, onveilige of zelfs pijnlijk-grappige verkeerssituaties. Plekken, waarbij iedere willekeurige passant zich afvraagt wat hier nou precies de bedoeling is. 

Kyra en Rosemarie analyseren vanuit Bureau KM plekken in de openbare ruimte vanuit het oogpunt van de gebruiker. In hun visie op mobiliteit staan naast verkeersveiligheid ook aantrekkelijkheid en het bieden van comfort voor wandelaars, fietsers en mensen met een beperking centraal.