De vallende voetganger in beeld

dinsdag 8 augustus 2023

foto: Shutterstock

“Verkeersveiligheid dekt maar een klein deel van voetgangersveiligheid”, vertelt Rob Methorst van MENSenSTRAAT. “Bij fietsers tellen we alle ongevallen mee, ook tijdens het op- en afstappen, want daar is een rijdend voertuig bij betrokken. Bij voetgangers is dat niet zo, een voetganger die valt of struikelt telt niet mee in de cijfers, ook al gebeurt dat wel tijdens een verplaatsing, want er is geen rijdend voertuig bij betrokken.  

“Vroeger was dat niet zo’n punt, maar de bevolkingssamenstelling is veranderd. Als je kijkt naar voetgangersongevallen, dan betreft zo’n zes procent verkeersongevallen, zes procent gaat over openbare veiligheid, en de overige 88 procent betreft valongevallen. Daar vallen onder voetgangers ook de meeste slachtoffers bij, ook het dodenaantal onder voetgangers die bijvoorbeeld ongelukkig vallen en met hun hoofd op een stoeprand terechtkomen, is inmiddels hoger dan het aantal dodelijke verkeersslachtoffers onder dezelfde groep.” 

Te weinig aandacht 

“Voetgangersongevallen komen niet breed in de media, terwijl de zorgwekkende ontwikkelingen onder fietsers wél aandacht krijgen. Maar ook onder voetgangers is het aantal slachtoffers hoger geworden. Dat komt deels ook door de vergrijzing, oudere mensen zijn kwetsbaarder. Als die vallen hebben ze eerder letsel. Soms betekent een ongelukkige val dat iemand nooit meer buiten zal komen. Dat is bij jongere voetgangers niet zo snel het geval. De gevolgen van valongevallen onder zijn onder ouderen veel ernstiger.” 

Cijfers uit drie bronnen

De cijfers waar Methorst zich op baseert zijn afkomstig uit drie bronnen: stichting Consument en Veiligheid, dat gaat over mensen die behandeld worden op de spoedeisende hulp; de ziekenhuisregistratie van slachtoffers die meer dan één dag in het ziekenhuis zijn, en de standaard politieregistratie. “Voor Spoedeisende Hulp gaat dat om 14 representatieve ziekenhuizen. Het is een steekproef, maar wel echt een registratie. Wel een punt is het feit dat mensen tegenwoordig vaker eerst bij de huisarts terechtkomen, die een poortwachtersfunctie heeft, zodat minder mensen op de spoedeisende hulp terechtkomen – en er dus ook minder ongevallen geregistreerd worden. Dat maakt de cijfers lastig met eerdere jaren te vergelijken.” 

Zichtbaarheid vergroten

Hoe zorgen we voor verhoogde veiligheid voor voetgangers? “Zorg dat de voetganger zichtbaarder wordt – letterlijk en figuurlijk. Dus ook zichtbaarder in de cijfers en in beleid, en zichtbaarder in het verkeer, vooral in die omstandigheden waar de voetganger een rol speelt. Een voetganger is nou eenmaal veel kleiner dan een auto, en valt minder op. Maak oversteeksituaties goed zichtbaar, vanuit alle hoeken.” 

Meer ruimte voor de voetganger

“Geef de voetganger ook de ruimte. In beleid, maar ook letterlijk: trottoirs zijn nu vaak te smal, smaller dan 90 centimeter. Een voetganger is ongeveer 70 centimeter breed, maar heeft ook ruimte voor armslag nodig. En: je mag als voetganger nou eenmaal beide kanten op lopen. Kom je op een trottoir van een meter breed een andere voetganger in tegenovergestelde richting tegen, dan is het al snel te krap. Maak ook ruimte voor verblijfssituaties, je moet als voetganger even een praatje kunnen maken met mensen die je tegenkomt. Ruimte is snel het probleem.” 

Voetgangerscongres 2023

Op dinsdag 3 oktober 2023 vindt het Nationaal Voetgangerscongres plaats in Amsterdam. Het Nationaal Voetgangerscongres is het enige vakevenement waar lopen in alle facetten centraal staat. Het thema van het Nationaal Voetgangerscongres 2023 is Ruimte maken voor de voetganger. Meer informatie vind je op Nationaal Voetgangerscongres.nl