GIS-lab helpt gemeenten met data-analyse en scenario’s

maandag 4 augustus 2025

Foto: Trajan

Steeds meer gemeenten worstelen met complexe vraagstukken rond mobiliteit en de inrichting van de openbare ruimte. Dankzij de inzet van geografische data en slimme scenarioanalyses ontstaan nieuwe mogelijkheden om beleid te onderbouwen en keuzes beter af te wegen. Een gespecialiseerd GIS-lab van Trajan helpt daarbij – met een aanpak die technologie koppelt aan lokale kennis. 

Geografische Informatiesystemen (GIS) hebben altijd in het DNA en in het werk van Trajan gezeten, vertelt Jacob de Vries, oprichter en operationeel directeur van het adviesbureau. Een paar jaar geleden merkte Trajan dat GIS in het bedrijf een steeds prominentere rol innam, onder meer bij het intekenen van parkeervakken en het in kaart brengen van complete gebieden. “Daardoor werd het steeds meer een eigen entiteit binnen onze organisatie. Daar kwam bij dat we ook steeds meer projecten aankonden, omdat we met verschillende geautomatiseerde GIS-protocollen gingen werken, waardoor we efficiënter konden werken. Al die ontwikkelingen hebben er ons toe gebracht om nu met het GIS-lab naar buiten te treden.”

Met het GIS-lab kan Trajan gemeenten, particulieren of projectontwikkelaars helpen ruimtelijke vraagstukken op te lossen. Daarbij worden ruimtelijke GIS-analyses uitgevoerd door bestaande data uit uiteenlopende bronnen (o.a. BGT, BAG, CBS) te combineren met eigen data uit observaties en tellingen ter plekke. “Die combinatie is onze toegevoegde waarde. Naast onze expertise in het analyseren van die data natuurlijk.”

Bereikbaarheid

Een belangrijk thema waarop het GIS-lab kan inspelen is bereikbaarheid. De Vries: “Je ziet dat het OV afkalft en dat grote wegen steeds meer dichtslibben. Gemeenten willen daarom maatregelen nemen, die ze kunnen onderbouwen. Bijvoorbeeld wegen afsluiten of autoluw maken. Wij kunnen met het GIS-lab vooraf laten zien wat zo’n maatregel betekent voor omwonenden, onder andere voor de reistijd. Het GIS-lab kan ook worden ingezet voor het zo effectief mogelijk – bijvoorbeeld op vijf minuten loopafstand – plaatsen van laadpalen of parkeerautomaten, of het berekenen van aanrijtijden van ambulances. Met het GIS-lab kunnen we bovendien gemeenten verschillende scenario’s laten zien.” De Vries noemt nog een toegevoegde waarde van het GIS-lab: “Gemeenten beschikken vaak zelf niet over geografisch geschoold personeel. Daarom willen we met het GIS-lab ook nadrukkelijk een vraagbaak zijn voor gemeenten.”

Haarlem

Een voorbeeld waar Trajan de bestaande en eigen data combineert, is in Haarlem. Daar kampt de gemeente met een parkeerprobleem omdat er veel huishoudens zijn met twee auto’s. Daardoor staan er in wijken met smalle wegen veel auto’s aan weerszijden half op de stoep. “De gemeente wilde niet alleen inventariseren waar het voorkwam, maar ook waar ruimte en veiligheid dit gedrag niet toelaten. Daarom hebben we met GIS-modellen onder meer weg- en stoepbreedtes geanalyseerd, de bereikbaarheid voor hulpdiensten in kaart gebracht en in combinatie met onze eigen parkeerdata advies kunnen geven over verkeerscirculatie en parkeerbeleid.” Of het nu gaat om mobiliteit, parkeerdruk of de ruimtelijke inpassing van duurzame energie: de openbare ruimte staat onder druk en vraagt om doordachte keuzes. Met behulp van het GIS-lab van Trajan krijgen gemeenten niet alleen inzicht in de huidige situatie, maar ook in de effecten van toekomstige ingrepen. Zo groeit het lab uit tot een onmisbaar hulpmiddel voor beleidsmakers die grip willen houden op de ruimte van morgen.