Meer aandacht voor de voetganger

woensdag 10 april 2024

De voetganger staat in de belangstelling. In 2023 trok het in Amsterdam gehouden Nationaal Voetgangerscongres opnieuw meer deelnemers dan in voorgaande jaren. Ook viel de aanwezigheid van verschillende adviesbureaus op. Op die dag ondertekende maar liefst vijf adviesbureaus, waaronder ook DTV Consultants de City Deal Ruimte voor Lopen. Een breed samenwerkingsverband dat de positie van de voetganger op alle mogelijke terreinen (kennis, beleid en ontwerp) wil verbeteren.  

Eén van de belangrijke resultaten van dit samenwerkingsverband is de toezegging dit jaar van staatssecretaris Heijnen, tijdens de commissievergadering over Actieve mobiliteit, dat lopen een integraal onderdeel wordt van de Mobiliteitsvisie 2050 van het ministerie van IenW. De City Deal partners zullen een toekomstig kabinet met zekerheid aan deze toezegging houden. 

Er zijn ook belangrijke trends en ontwikkelingen die deze aandacht voor de voetganger rechtvaardigt.  

Hoe ouder men wordt, des te groter wordt het aandeel lopen in het aantal verplaatsingen. Ook kinderen tussen 6-11 jaar lopen vaker dan andere leeftijdscategorieën. Dit blijkt opnieuw uit de meest recente cijfers van het KIM. 

Samen met de constatering dat in 2050 zo’n 5 miljoen Nederlanders 65 jaar en ouder zijn, zal de behoefte aan een toegankelijk voetgangersnetwerk toenemen. En een toegankelijk voetgangersnetwerk komt uiteraard ook ten goede aan mensen met een fysieke of andere beperking waar 1 op de 5 Nederlanders mee te maken heeft. 

Een andere trend is de verdichting die in de steden, in combinatie met de energietransitie en klimaatadaptatie, leidt tot een toenemende druk op de buitenruimte. Dit vraagt om het maken van keuzes en dus ook een duidelijk beeld van het voetgangersnetwerk. 

Tenslotte kwamen er in 2022 bijna 100 voetgangers om het leven in het verkeer. Hiervan zaten er 40 op een scootmobiel. Het aantal ernstig gewonden ligt nog vele malen hoger en in de statistieken worden valongevallen ten gevolge van slecht ondergrond of hoogteverschillen nauwelijks geregistreerd. 

Op de goede weg 

Gelukkig zit er beweging in om deze problemen aan te pakken. Zo zijn er meer instrumenten om met de voetganger aan de slag te gaan. Ontwerpers kunnen gebruik maken van de op 2 november tijdens het Nationaal Verkeerskunde Congres gepresenteerde Ontwerpwijzer Voetganger van CROW. Voor steden en gemeenten is er sinds kort een toolkit voetgangersbeleid. Er zijn nu al steden zoals Amersfoort, Amsterdam, Nijmegen, Rotterdam en Zwolle die al een stevige ambitie op het gebied van de voetganger hebben opgesteld en nu overgaan tot verdere implementatie.   

Wageningen heeft als een van de eerste middelgrote gemeenten de handschoen opgepakt om met ondersteuning en begeleiding van DTV Consultants te komen tot een looproutenetwerk met daaraan verbonden kwaliteitseisen. Lopen is overigens niet alleen interessant vanuit het perspectief van mobiliteit. Ook vanuit het gezondheidsperspectief is lopen belangrijk. Het regeringsbeleid heeft namelijk als doelstelling dat in 2040 75% van de Nederlanders aan de beweegnorm voldoet. Dat betekent dat volwassenen wekelijks ten minste twee en een half uur matig intensief moeten bewegen en kinderen dagelijks minstens een uur. Ook worden voor beide groepen spier- en botversterkende activiteiten aanbevolen. Lopen is een zeer laagdrempelige vorm van beweging die hieraan kan bijdragen.  

Alles bij elkaar opgeteld zien wij positieve ontwikkelingen. Tegelijk is de behoefte groot om een landelijk plan te ontwikkelen, zoals andere Europese landen ons voorgingen. Zodat we gezamenlijk kunnen werken om van wens naar werkelijkheid te komen voor de voetganger.