Op zoek naar het perfecte BRT-concept: welke rol speelt het voertuig?

donderdag 23 mei 2024

Foto: MuConsult

Stel je een bus voor met de uitstraling van een Ferrari en het comfort van een Rolls Royce. Zou zo'n voertuig een revolutie kunnen betekenen in het openbaar vervoer? Hoewel het misschien wat verbeeldingskracht vergt om zo'n bus voor je te zien, werpt deze gedachte een interessante vraag op: welke rol spelen uitstraling, rijgedrag en comfort van een voertuig bij het succes van een Bus Rapid Transit (BRT)-concept?

MuConsult onderzocht dit onlangs en dit leverde een aantal interessant antwoorden op. Het blijkt dat reizigers in eerste instantie niet zozeer geïnteresseerd zijn in een bus die er super gelikt uitziet. Wel in een voertuig dat ruimschoots voldoet aan de huidige eisen aan modern materieel; dus comfortabele stoelen, veilig (staan), prettig binnenklimaat, eenvoudige reisinformatie en een hoog betaalgemak. Wat ze verder echt willen is een bus die vaak komt – op tijd en van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat. Daarbij hechten reizigers veel waarde aan een hoogwaardige halte met goede zit- en wachtfaciliteiten, waarbij ook aandacht is voor een overstap op andere modaliteiten (trein, fiets, auto). Ook willen reizigers gemakkelijk en snel op de plek van bestemming komen. Kortom, ongelijkvloerse kruisingen, vrijliggende busbanen of prioritering bij verkeersregelinstallaties zijn minstens zo belangrijk als de karakteristieken van het voertuig.

Het ervaren rijcomfort door reizigers kan verschillen tussen bussen. Bij langere voertuigen met meerdere geledingen kunnen zwaai- en zwenkbewegingen optreden, waardoor het comfort afneemt. Dan is de aanwezigheid van enkele- of dubbele assen bij geledingen onderscheidend. Een dubbele as zorgt namelijk voor stabieler rijgedrag.

Wanneer we kijken naar partijen die BRT-lijnen exploiteren, constateerden we het belang van afstemmen van de capaciteit van de voertuigen op de dienstregeling. In veel gevallen opereren meerdere lijnen op een BRT-corridor, variërend van stadsranden tot kernen buiten de stad. Het is essentieel dat de capaciteit van de voertuigen hierop wordt afgestemd om een kostenefficiënt systeem te garanderen. Bovendien moeten passende frequenties worden geboden, die aansluiten bij de verwachtingen die reizigers bij zo’n systeem hebben.

BRT: een veelbelovende oplossing
Bus Rapid Transit (BRT) is een innovatieve en veelbelovende oplossing, die steden wereldwijd omarmen om aan de groeiende vraag naar efficiënt openbaar vervoer te voldoen. Het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid heeft al eerder geconcludeerd dat BRT kansrijk is op zware binnenstedelijke verbindingen en op korte interstedelijke lijnen tussen stadscentra en kernen aan de stadsrand of buiten de stad.
BRT benadert hier de vervoerscapaciteit, comfort en betrouwbaarheid van de reistijd van spoorgebonden ov, mits de doorstroming gegarandeerd is.

Slimme afwegingen maken in de voertuigkeuze voor een succesvol BRT-concept

Om te komen tot een geschikt voertuig voor een BRT-concept, brachten we stapsgewijs de verschillende afwegingen in kaart. Allereerst keken we naar welk type voertuigen geschikt waren voor het betreffende BRT-concept en de toekomstige infrastructuur. Dit resulteerde in een groot aantal voertuigen, waaronder Automated People Movers (zoals zelfrijdende busjes, kabelbanen en monorails) en trambussen (dubbelgelede bussen). Vervolgens selecteerden we kansrijke voertuigen voor dit BRT-concept op basis van een afweegkader. De kansrijke voertuigen waren de voertuigen met zowel voldoende capaciteit om de verwachte reizigersstromen af te kunnen wikkelen en de voertuigen die pasten bij de toekomstige infrastructuur.

In de volgende stap onderzochten we aanvullende wensen van gebruikers, zoals reizigers, buschauffeurs en reizigersverenigingen. Samen met een kostendoorrekening van de exploitatie van de verschillende voertuigen, resulteerde dit in een selectie van voertuigen met de meeste potentie voor dit BRT-concept.

Aan de slag met BRT

Al met al is het dus echt niet nodig om een bus met Ferrari en Rolls Royce uitstraling te creëren. De sleutel tot een succesvol een BRT-concept ligt bij het vroegtijdig in kaart brengen van de verwachte vervoersvraag. Ontwikkel hier een passend exploitatiemodel bij om vervolgens de noodzakelijke aanpassingen aan de infrastructuur te identificeren en de kwaliteit te bereiken die past bij BRT.

Over MuConsult

Als hoogwaardig onderzoeks- en adviesbureau op het snijvlak van mobiliteit ruimte hebben wij een bewezen trackrecord op beleidsonderzoek en -evaluatie. Meer informatie over het ontwikkelen van een BRT-concept met bijpassende exploitatiemodellen, infrastructuur en voertuigen? Neem vrijblijvend contact met ons op, via j.kloeke@muconsult.nl.