Digitalisering mobiliteitsdata: doe jezelf een plezier

Wat is er aan de hand? Waar de hele digitalisering van mobiliteit beschouwd kan worden als een transitieproces, zit de digitaliseringsopgave zelf nu ook in een transitie. Zowel op inhoud als in het proces liggen er (soms complexe) opgaven. Dit leidt ertoe dat overheden nu op onderdelen niet verder kunnen met de digitaliseringsopgave. Een paar voorbeelden:

• De organisatie van dataplatforms beweegt. Veel is ondergebracht bij NDW. Zo hebben we MELVIN (wegwerkzaamheden), GEORGE (o.a. borden) en DIEGO (regelscenario’s). Een volgende stap is om logistieke data bij NDW onder te brengen. Dit betekent een migratie van het oude naar een nieuw platform. Vragen zijn dan: Kan en wil ik nog invoeren op het oude platform? Kan al mijn data gemigreerd worden? En gebeurt dat ook? Of alleen de meest gebruikte data? Het is terecht dat de migratie goed voorbereid wordt. In de tussentijd is de pauzeknop wel een veilige knop voor wegbeheerders.
• De opstart van expertteams vertraagt. Deze expertteams gaan zich bezighouden met de inhoudelijke aansturing van benodigde acties op de data-items. De bemensing van de expertteams blijkt een lastig proces, zowel het leveren van voorzitters voor expertteams, als een afgewogen bezetting binnen die teams.
• Speelveld en spelregels veranderen. Landelijke projecten en Europese afstemming met serviceproviders in het licht van de Real Time Traffic Information (RTTI) resulteren in nieuwe prioritaire data-items. Zo was daar ‘ineens’ het verzoek aan de RDT’s om met digitale schoolzones aan de slag te gaan. Ineens staat tussen aanhalingstekens, wat er is uiteraard een zorgvuldig traject aan vooraf gegaan. Maar voor de RDT’s was dat traject niet zichtbaar, want digitale schoolzones zijn geen onderdeel van de data top 15. Wat hier speelt is de lopende transitie van data top 15 naar RTTI en Digitaal Stelsel Mobiliteitsdata.

Als gevolg hoor ik meer dan eens geluiden zoals ‘Wat is nu mijn opdracht?’ en ‘Voor wie doe ik het nu?’. Het risico van deze onzekerheid is dat opgebouwd draagvlak bij gemeenten en provincies wegebt, dat op orde gebrachte datasets verouderen en dat we straks weer deels opnieuw kunnen beginnen.

De beste stap voorwaarts op dit moment? Mijn tip aan gemeenten en provincies is: doe jezelf een plezier. Werk vanuit je eigen motivatie aan datatoepassingen waar je zelf beter van wordt. Digitalisering van mobiliteitsdata doe je niet alleen voor de serviceproviders die de data goed in de navigatiesystemen willen hebben. Ja, zij zijn belangrijke klanten, maar je bent ook je eigen klant. Denk aan de data over maximumsnelheden, die je gebruikt in eigen toepassingen zoals verkeersmodellen en verkeersveiligheidsanalyses. Of denk aan data over geplande wegwerkzaamheden, die je afstemt met o.a. buurgemeenten, burgers, hulpdiensten, openbaar vervoer en vuilnisdiensten.

Richt je daarbij op de toepassing van de data en op de organisatorische borging. Een mooi voorbeeld vind ik zelf de regio Noord-Nederland, waar gekeken wordt hoe MELVIN-data over wegwerkzaamheden meer gebruikt kan worden in de afstemming met hulpdiensten en openbaar vervoer. Het doel is om meer gebruik te maken van één centrale bron (MELVIN), eventueel een koppeling te maken met systemen van bijvoorbeeld de veiligheidsregio’s, om daarmee handmatige verwerking en afstemming over wegwerkzaamheden via de e-mail te kunnen verminderen.

Een ander mooi voorbeeld vind ik de datadokter. De datadokter is ontwikkeld vanuit Midden-Nederland en Noord-Holland/Flevoland en de landelijke ambitie is om de datadokter functionaliteit op te nemen in GEORGE. Met deze tool krijgen wegbeheerders inzicht in de kwaliteit van het bordenbestand met een optie om aanpassingen te maken. Amsterdam maakt er bijvoorbeeld gebruik van als bouwsteen voor hun bereikbaarheidskaart van Amsterdam (welke voertuigen kunnen welke locaties in de stand bereiken).

Concluderend: denk in datatoepassingen waar je zelf samen met je collega’s veel aan hebt. De rest, landelijk en vanuit Europa, volgt in de loop van 2024 en in de komende jaren vanzelf wel.