Het gaat niet hard genoeg

Diepens voorspelde 8 jaar geleden al dat de (e-)bike in 2020 de auto qua marktaandeel voorbij zou streven. Een goede voorspelling, weet hij nu. In Nederland werden in 2022 855 duizend fietsen verkocht, waarvan 486 duizend elektrische. Ter vergelijking: er werden dat jaar 313 duizend nieuwe auto’s verkocht. Diepens: “Fietsen wint bij zowel jongeren als ouderen aan populariteit, voor meerdere motieven en op langere afstanden. De e-bike wordt voor woon-werk-, school- en recreatief verkeer meer gebruikt dan vroeger.” 

Wel vindt hij, net als toen, dat de conservatieve verkeerswereld nog steeds te weinig ruimte laat voor vernieuwende vervoersvormen. “Bij alles wat afwijkt van standaardvormen als ‘auto’, ‘bus’ en ‘fiets’ hebben we moeite ze te plaatsen in ons systeem en in de ruimte. Denk bijvoorbeeld aan de ‘fatbike’. Wij pleiten voor denken, werken en regelgeving conform het concept voertuigfamilies. Massa, breedte en snelheid zijn daarin de basis voor de categorisering. De fatbike is in onze ogen dan een ‘light motorized vehicle’ en hoort daarmee niet op het fietspad.” 

Mobiliteitsdonut steeds vaker toegepast 

“In 2023 ontwikkelde Mobycon voor veel gemeenten evenwichtig fietsbeleid”, gaat Van de Leur verder, waarbij het de mobiliteitsdonut toepaste. De theorie is geïnspireerd op het gedachtegoed van Kate Raworth. “Vanuit een steeds groter wordende groep is interesse in het donutdenken en de toepassing ervan op mobiliteit. Binnen de Community of Practice Brede Welvaart van het CROW wordt ons mobiliteitsdonutdenken gezien als manier om in visievorming ruimte te maken voor Brede Welvaart in mobiliteitsbeleid.” 

Hoe dat werkt? Hij geeft een voorbeeld: “Bij het opstellen van het fietsbeleid in een gemeente concludeerden we dat er verschillende doelgroepen zijn die we willen aanspreken om de ambitie van meer fietsers te bereiken: automobilisten die veel korte ritjes maken (buitenkant van de donut), frequente fietsers (tussen de grenzen van de donut) en personen die niet kunnen fietsen (de binnenkant). Door dit inzichtelijk te maken en aan elkaar te relateren, ontstaat een Actieplan Fiets dat oog heeft voor alle drie deze groepen. Dat geeft ook ruimte om het te koppelen aan bijvoorbeeld parkeerbeleid, gezondheidsbeleid of kansengelijkheid.” 

Verder voerde Mobycon in 2022 een onderzoek uit in opdracht van het ministerie van IenW naar de toegang tot het fietsen in Nederland. “Het is schrijnend te zien dat sommige mensen de voordelen van fietsen niet kunnen ervaren, omdat ze simpelweg geen fiets hebben.” Uiteindelijk resulteerde het onderzoek in de City Deal Fietsen, dat staatssecretaris Heijnen recent ondertekende. “Daar zijn we trots op en we zijn blij dat het ministerie hier werk van maakt.” 

Aandacht voor lopen groeit, maar nog onvoldoende 

Tot tevredenheid van Diepens groeit het belang voor lopen in beleid. Maar het gaat niet hard genoeg. “Van buitenlandse medewerkers en stagiaires hoor ik regelmatig dat we in Nederland te weinig aandacht besteden aan de voetgangers in onze openbare ruimte. Inmiddels is STOMP overgewaaid vanuit België naar Nederland. Dat is een hele interessante gedachte, die sterk lijkt op de VPL-aanpak (vervoersprestatie op locatie) van begin deze eeuw. STOMP komt regelmatig terug in beleid. Maar helaas gaan veel discussies nog steeds teveel over de auto. Nederland is in de ban van de wielen. Dit moet echt anders.” 

Hoe dan?  

“Daarom blijft Mobycon inzetten op actieve mobiliteitsvormen”, aldus Van de Leur. “We blijven ons inzetten om Nederland écht minder auto-afhankelijk te maken. We gaan verder met de doorontwikkeling van de mobiliteitsdonut. Bij ruimtelijke ontwikkeling in binnensteden kijken we ook meer naar de parkeerbehoefte, waarbij we ook lopen, fietsen en publieke mobiliteit faciliteren en stimuleren. Zo trekken we ook doelgroepen aan met een laag autobezit of -gebruik. Daarbij zetten we ook in op de informatievoorziening op straat met slimme technieken. We bundelen data aan de uitkomsten van veldwerk, focusgroepen en enquêtes, tot inzichten waarmee we als bureau meer impact hebben met onze opdrachten. De mogelijkheden tot data-analyses groeien.” 

“Goede oplossingen komen tot stand door alle relevante partijen te betrekken. Daarom werken wij met de Mobycon Participatiefabriek. We ontwikkelen daar nieuwe methodes en werkvormen die we toepassen in de praktijk, zo passen we met een partner de Participatie Waarde Evaluatie toe bij het opstellen van nieuw parkeerbeleid voor een gemeente. Ook gaan we door met het toepassen van de nieuwe inrichtingskenmerken GOW30, die we voor het CROW en ministerie IenW ontwikkelden, om te werken aan een samenleving waar iedereen ‘s avonds veilig thuis kan komen. Gelukkig groeit de aandacht voor verkeersveiligheid weer.” 

Ten slotte: “We werken mensgericht, zijn sensitief en vindingrijk bij het bedenken van oplossingen voor de vraagstukken die men ons voorlegt. We gaan uitdagingen niet uit de weg. Vol passie vinden we iedere dag weer de beste oplossing.”