Hoe mensen écht reizen: inzichten voor toekomstbestendig mobiliteitsbeleid

maandag 21 juli 2025

Foto: StraTopo

Mobiliteitsbeleid wordt vaak ontworpen per vervoermiddel: een plan voor de fiets, een investering in het ov, een netwerk voor auto en hubs. Maar zo reizen mensen niet. Verplaatsingen verlopen in ketens – een fietstocht naar de bushalte, een autorit naar een P+R, of een wandeling naar een evenement. Inzicht in gedrag en samenhang is onmisbaar om beleid effectief te maken, zeker bij woningbouwopgaven of gebiedsontwikkelingen waar bereikbaarheid en leefbaarheid onder druk staan.

StraTopo maakt simulaties die dat gedrag inzichtelijk maken. Waar het begon met fietsverkeer, bijvoorbeeld met Bicycle Oriented Development en Scholieren op de kaart, is de aanpak inmiddels verbreed naar bredere stedelijke mobiliteitsvraagstukken. De simulaties worden nu ook toegepast op ov-scenario’s, mobiliteitshubs, autoverkeer, woningbouwlocaties en evenement verplaatsingen. Daarmee sluiten de simulaties aan op de toegenomen complexiteit van mobiliteit in en rond steden. Altijd met gedrag als uitgangspunt.

Waarom gedrag ertoe doet

Bij een afsluiting van een doorgaande fietsroute verwacht je dat mensen een logische alternatieve route kiezen. In de praktijk blijkt dat slechts deels waar: sommige doelgroepen mijden de verplaatsing volledig, andere wijken uit naar straten die daar helemaal niet op berekend zijn en weer anderen kiezen voor een ander vervoersmiddel. Dit soort verschuivingen zijn moeilijk te vangen in modellen, maar worden zichtbaar in de simulaties van StraTopo.

Zo blijkt uit een studie naar basisschoolleerlingen wat reistijd doet met het verplaatsingsgedrag van kinderen. Naast reistijd wordt de verplaatsing ook sterk beïnvloed door ogenschijnlijk zachte factoren zoals veiligheid en comfort. Zulke inzichten maken het verschil bij het nemen van maatregelen die het vertrouwen in zelfstandig fietsen vergroten.

Ook bij mobiliteitshubs blijkt gedrag een belangrijke factor:slim omgaan met vervoermiddel mogelijkheden in relatie tot bestemmingen bepaalt in hoge mate of reizigers werkelijk overstappen. Simulaties brengen dat gedrag expliciet in beeld.

Praktische toepassingen:

  • Woningbouw en verdichting: welke locaties blijven bereikbaar met fiets én ov, en waar ontstaan knelpunten voor autoverkeer?
  • Schoolroutes: waar bevinden jonge fietsers en voetgangers zich op de wegen en hoe verhoudt dat zich met veiligheid?
  • Evenementverkeer: hoe verspreiden bezoekers zich over tijd en vervoermiddelen zoals auto, ov en fiets?
  • Mobiliteitshubs: hoe aantrekkelijk zijn overstapcombinaties ten opzichte van een rechtstreekse autorit?
  • Ov-scenario’s: welke wijken winnen of verliezen bereikbaarheid bij een nieuwe lijn of dienstregeling?
  • Infrastructuurwijzigingen: wat gebeurt er met het verplaatsingsgedrag bij afsluitingen of nieuwe routes?

Van inzicht naar realistisch beleid

Simulaties zijn gericht op toepasbaarheid. Ze maken zichtbaar hoe doelgroepen zich verplaatsen, zodat infrastructuur, dienstregelingen of mobiliteitshubs aansluiten op echt gebruik. Dat helpt steden, regio’s en bedrijven om keuzes te maken die in de praktijk werken.

Meer weten? Boek een verkennend gesprek met oprichter en eigenaar - Sven Reulen   www.stratopo.nl