Enschede verbiedt als eerste stad fatbike in binnenstad

vrijdag 11 juli 2025

Foto: Shutterstock

Als eerste Nederlandse gemeente heeft Enschede ingestemd met een verbod op fatbikes in de binnenstad. De maatregel, gericht op het stadserf – het winkel- en horecagebied van de binnenstad – markeert een opvallende koerswijziging in lokaal mobiliteitsbeleid. Tegelijkertijd waarschuwen juristen voor een juridisch mijnenveld. De burgemeester gaat bekijken wat er mogelijk is binnen de Algemene Plaatselijke Verordening (APV), het overzicht van lokale regels rond openbare orde en veiligheid.

Fatbikes – elektrisch aangedreven fietsen met brede banden – zijn razend populair, met name onder jongeren. Maar de opmars gaat gepaard met toenemende overlast. Geluidsklachten, gevaarlijke snelheden en risicovol rijgedrag leiden tot frustratie bij bewoners, ondernemers en handhavers in veel binnensteden. Tegelijkertijd ontbreekt er landelijke regelgeving, ondanks herhaalde oproepen van partijen als VVD, PVV en NSC om onder meer een helmplicht en een minimumleeftijd van 14 jaar in te voeren.

Enschede is daarmee niet de eerste gemeente die de overlast erkent, maar wél de eerste die tot een formeel verbod overgaat. Een motie in buurgemeente Hengelo om een vergelijkbaar verbod in te stellen werd vorig jaar nog verworpen. In Amsterdam werd vorig jaar onderzocht of fatbikes konden worden geweerd uit stadsparken, maar dat leidde niet tot concrete maatregelen.

Waar ligt de grens?

Het besluit van Enschede plaatst de gemeente in het spanningsveld tussen lokaal beleid en nationale wetgeving. De maatregel is juridisch omstreden, vooral omdat fatbikes in de wet niet als aparte categorie worden erkend. Volgens oud-minister Barry Madlener (Infrastructuur & Waterstaat) is het „juridisch lastig” onderscheid te maken tussen een fatbike en een reguliere e-bike. De kans dat er een streep door het verbod gaat is aanzienlijk. De gemeente moet precies omschrijven wat onder een fatbike valt, en dat mag niet botsen met Europese grondrechten. Dit blijkt in de praktijk lastig.

In Enschede bestaat brede steun voor het fatbikeverbod. Toch erkent ook de lokale politiek dat juridische onzekerheden op de loer liggen. De petitie van vijftig gemeenten vorig jaar om landelijke regels in te voeren – zoals een helmplicht of kentekenplicht – heeft in Den Haag weinig opgeleverd.