Geef vrachthubs een plek in je verkeersmodel – en zie het effect

vrijdag 4 juli 2025

Foto: Shutterstock

De logistieke druk op steden neemt toe. Meer mensen, betekent meer leveringen – van pakketjes aan de voordeur tot bevoorrading van winkels en horeca. Daarnaast bestellen wij ook steeds meer online om het vervolgens thuis te laten bezorgen. Met name het langer en vaker laden en lossen, zorgt voor steeds meer hinder in de wijk. Tegelijkertijd staan daar leefbaarheid, duurzaamheid en bereikbaarheid in deze wijken juist hoog op de agenda. Hoe combineer je deze belangen?

Een van de oplossingen lijkt de uitrol van lokale logistieke hubs, een tussenvariant tussen de eigen voordeur en de winkel in het stadscentrum. Om deze reden is het interessant om hubs onderdeel te laten zijn van je verkeersonderzoeken. Maar waar verkeersmodellen een detailniveau halen van groepen reizigers, moet je voor hubs tot het individuele pakketje inzoomen. 

Centrale vraag in het onderzoek van Sem van Dam van de Hogeschool van Amsterdam, in opdracht van PTV, was hoe logistieke hubs als standaardonderdeel in de bestaande verkeersmodellen opgenomen kunnen worden. De test case betreft de 9 straatjes in Amsterdam, een druk gebied met vele winkels en woningen.  

Vrachthubs

Voor de 9 straatjes is, vanuit eerdere logistieke onderzoeken vanuit de Hogeschool van Amsterdam, veel data beschikbaar. Sem heeft als eerste stap, deze data  geanalyseerd en waar nodig verrijkt om te komen tot een algoritme dat het aantal pakketten schat dat binnen het stedelijk gebied verplaatst moet worden. 

Deze informatie is gevoed aan de software PTV Visum om daar, gebruikmakend van de aanwezige routeoptimalisatie-module DRT, oorspronkelijk afkomstig van de logistieke afdeling van PTV, een logistieke routeoptimalisatie te doen. 

In het onderzoek heeft Sem al diverse optimalisatieparameters toegevoegd, zoals het aantal en de omvang van de voertuigen, de gereden snelheden als ook de locatie van de hub. Ook het effect van een geëlektrificeerd wagenpark is al geïntegreerd in de routeoptimalisatie. Een potentieel vervolgonderzoek zal deze set aan parameters verder moeten gaan uitbreiden. 

Eerste resultaten zijn veelbelovend

Het onderzoek van Sem laat al duidelijk het effect zien van hubs op de logistieke stromen – net als een eerste inkijk in het effect op de veranderende congestie door laden en lossen en het effect op de CO2-uitstoot. Hubs lijken daarmee echt bij te dragen aan de stedelijke beleidsdoelstellingen voor leefbaarheid en duurzaamheid. 

Het onderzoek laat ook gelijktijdig zien dat niet altijd alle data voorhanden is en dat te maken keuzes veel invloed kunnen hebben op het effect van een hub. Opname van hubs in een verkeersmodel maakt het mogelijk om de effecten in de planningsfase zichtbaar te maken en optimalisaties te onderzoeken.

Invloed op de rest van het mobiliteitssysteem is duidelijk

Met de onderzoeksresultaten van Sem, geïntegreerd in PTV Visum, kunnen de ideale hublocaties worden geanalyseerd op basis van vervoersstromen, verkeersdata, vraagpatronen en beleidsdoelen. Zo wordt inzichtelijk welke hubs het meeste impact hebben op de doorstroming en verduurzaming van de stedelijke logistiek. Denk aan simulaties waarin het effect van meerdere hubs op leveringskosten en CO₂-uitstoot wordt doorgerekend, of waarin alternatieve routes worden geanalyseerd.

Meer informatie? Mail dan naar Mats Verschuren: mats.verschuren@ptvgroup.com

Online visualisatie van het Visum-model van de 9 straatjes in PTV Hub, waarbij de stippen de voertuigen vertegenwoordigen die de last-mile uitvoeren.