10 tips voor het maximaal benutten van lopen en fietsen in nieuwbouwprojecten

Bouwen, bouwen, bouwen, is het devies voor de komende jaren. Maar hoe zit het met de bereikbaarheid van al die nieuwe woningen? Experts uit de netwerken van Tour de Force en Platform Ruimte voor Lopen pleiten voor meer aandacht voor de voetganger en fietser in nieuwbouwplannen. Daarvoor hebben ze tien tips samengesteld om lopen en fietsen een prominente rol te geven in de woningbouwopgave.

1. Pak je eigen visie erbij 

Bij de start van een project hebben gemeenten, provincies, ontwikkelaars en bouwers goede visies met prima aanknopingspunten om in te zetten op een aantrekkelijke omgeving om te lopen en te fietsen. Verwateren de uitgangspunten uit de startfase tijdens het ontwerp en de uitvoering? Ga terug naar het begin en lees opnieuw de uitgangspunten van het project.

2. Bekijk de baten in breed perspectief 

Lopen en fietsen hebben veel maatschappelijke en financiële voordelen. Weeg dat mee bij de ontwikkeling van woongebieden; het scheelt gemeenten en samenleving namelijk heel veel geld.

3. Ontwerp voor de toekomst

Houd in het ontwerp rekening met de toekomstige mobiliteit van bewoners, gebruikers en bezoekers in het gebied. Bijvoorbeeld een toekomst waarin een eigen auto niet altijd meer vanzelfsprekend is. Denk vanuit ruimtegebruik en verwelkom mobiliteitsvormen die weinig plek innemen.

4. Zorg voor actieve verbindingen naar voorzieningen

Hoe dichterbij voorzieningen, des te makkelijker mensen gaan lopen en fietsen. Denk aan haltes voor openbaar vervoer, zorg, onderwijs, winkels en sportaccommodatie.

5. Denk in (loop)netwerken 

Ontwerp routes en plekken voor alle doelgroepen – met of zonder beperkingen – en voor alle gebruiksmotieven. Voor functionele verplaatsingen van a naar b én voor recreatieve doelen, zoals lunchpauzewandelingen en ommetjes vanuit huis. Maak looproutes veilig, aantrekkelijk en groen, dan vinden mensen het prima om hun loopafstand op te rekken.

6. Durf te mengen, durf te scheiden

Er zijn volop kansen om ruimteclaims slim te combineren. Groene fiets- en wandelpaden, pleinen met waterberging, een tijdelijke buurttuin op braakliggend terrein, fietsenstallingen met groene daken of zonnepanelen.

7. Ga wonen in het ontwerp

Verplaats je in de toekomstige bewoners. Hoe ziet hun dag eruit? Wat willen ze zien, horen en ruiken? Hoe beleven ze hun woning, de straat, de buurt, de wijk? Wat is bijvoorbeeld het eerste dat ze tegenkomen als ze hun voordeur open doen? Een geparkeerde auto? Of een groen voetgangersgebied dat ze naar hun bestemming nabij of naar een fietsenstalling, OV-punt of auto brengt?

8. Pas het STOMP-principe toe

Redeneer niet vanuit autogebruik, maar kijk eerst naar Stappen (lopen), Trappen (fietsen), Openbaar vervoer, Mobiliteit als een dienst (taxi, OV-fiets, deelauto, etc.) en dan pas naar de Privéauto. Pas dit STOMP-principe vanaf dag één in alle fasen van het bouwproces toe en op alle schaalniveaus. En vertel erover, dan weten bewoners waar ze aan toe zijn.

9.    Kom los van de parkeernormkramp

De parkeernorm regeert nog vaak het ontwerpproces. Maar daarmee beperk je de 
mogelijkheden. Zet er andere normen naast of tegenover. Bijvoorbeeld: stel als norm dat je in tien minuten lopen in het groen of in vijf minuten fietsen bij alle basisvoorzieningen moet zijn.

10.     Maak lifecycle-afspraken

Geen enkele woonwijk stáát vanaf de oplevering, dus geef de wijk ruim tijd én flexibiliteit om lopen en fietsen in te regelen. Maak projectontwikkelaars en bouwers medeverantwoordelijk voor het succes van de wijk door ze na oplevering tien jaar contractueel verbonden te houden. Zoals Utrecht dat doet in de nieuwe wijk Merwede.

Hoe maak je ruimte voor de voetganger? Dat is het thema van het Nationaal Voetgangerscongres op 3 oktober in Amsterdam, het enige vakevent waar lopen in alle facetten centraal staat. Jouw bijdrage is welkom! Meer informatie over hoe je jouw voorstel kunt indienen vind je op Nationaal Voetgangerscongres.