Parkeerrechten vastleggen: noodzakelijk binnen gebiedsontwikkelingen

vrijdag 5 april 2024

Het parkeren van auto’s vormt in toenemende mate een hoofdpijndossier in gebiedsontwikkelingen. Slimme parkeeroplossingen helpen de realisatie van onze enorme woningbouwopgave te versnellen. Als gevolg van deze oplossingen spelen nieuwe thema’s op. Eén van deze thema’s is het verdelen van een schaarse hoeveelheid parkeerruimte. Ruimte die plaats heeft gemaakt voor andere gewenste en noodzakelijke functies, zoals groenvoorzieningen en ruimte om te spelen en te ontmoeten.  

Iedereen weet wat een parkeerplaats is. Een plek in de openbare ruimte, in een parkeergarage of op een andere locatie waar een auto kan worden geparkeerd. Maar wat is een parkeerrecht? En wat is het verschil met een parkeerplaats? In dit artikel lees je wat je moet weten over parkeerrechten. 

Parkeren: een verdelingsvraagstuk 

Binnen gebiedsontwikkelingen moeten de aangelegde parkeerplaatsen worden gebruikt door de toekomstige bewoners, werknemers en andere doelgroepen binnen het gebied. Rob Ebbing en Edwin van der Gracht, beide van Spark, vinden dat het werken met parkeerrechten een essentiële rol vervult binnen dit verdelingsvraagstuk. Sterker nog: in hun ogen vormt onvoldoende nadenken over parkeerrechten en het niet consequent vastleggen van deze rechten een groot risico voor de toekomst. 

Wat is een parkeerrecht? 

In de basis geeft een parkeerrecht een bewoner, werknemer of bezoeker het recht om gebruik te maken van een parkeerplaats. Dit recht kan 24/7 gelden of binnen een vastgesteld tijdvak. Het parkeerrecht van een werknemer kan bijvoorbeeld alleen gedurende kantoortijden het recht geven om te parkeren. 

Parkeerrechten zijn direct verbonden aan parkeernormen 

Voor vrijwel iedere ruimtelijke ontwikkeling is een bepaald aantal fiets- en autoparkeerplaatsen nodig. Het aantal benodigde parkeerplaatsen wordt bepaald door de toepassing van parkeernormen. In gebiedsontwikkelingen worden als gevolg van bovenliggende ambities steeds lagere parkeernormen toegepast. Voor de toekomstige bewoners wordt vaak minder dan één parkeerplaats per woning aangelegd. Van een parkeernorm van 0,8 parkeerplaats per woning wordt in veel gemeenten niet gek opgekeken. Deze parkeernorm van 0,8 betekent dat er voor tien woningen in totaal acht parkeerplaatsen beschikbaar zullen zijn. De parkeerrechten komen in beeld wanneer de vraag wordt gesteld: voor wie zijn deze parkeerplaatsen? En welke twee bewoners hebben binnen de ontwikkeling geen mogelijkheid om een auto te parkeren? 

De praktijk is weerbarstig 

Parkeernormen vormen een theoretische benadering van de werkelijkheid. De praktijk blijkt vaak weerbarstig te zijn. Bewoners waarvoor binnen de ontwikkeling geen parkeerplaats beschikbaar is, blijken toch behoefte te hebben aan een eigen auto. Of bewoners met een parkeerplaats bezitten meer dan één auto. Het bezit van een auto kan simpelweg niet worden verboden. Deze onvoorziene auto’s worden ergens in de omgeving van de ontwikkeling geparkeerd, vaak in de openbare ruimte. De parkeerdruk neemt toe en er ontstaat ergernis over de verslechterde parkeersituatie. Wat kan hiertegen worden gedaan? 

Invoering van parkeerregulering 

Om uiteenlopende redenen kiezen gemeenten voor de invoering van parkeerregulering of een uitbreiding van het gereguleerde gebied. Steeds vaker wordt parkeerregulering ook ingezet als maatregel om uitwijkgedrag vanuit ruimtelijke ontwikkelingen te voorkomen. Adressen die horen bij de ontwikkelingen die hebben plaatsgevonden, kunnen worden uitgesloten van parkeerrechten. Op deze adressen is het niet mogelijk om een parkeervergunning aan te vragen. 

De oplossing van het parkeren binnen een ruimtelijke ontwikkeling wordt vastgelegd in de omgevingsvergunning. In deze vergunning is bijvoorbeeld het aantal parkeerplaatsen vastgelegd dat moet worden aangelegd. Spark vindt dat het vastleggen van de parkeerrechten een cruciaal onderdeel vormt van de omgevingsvergunning. Bij de invoering van parkeerregulering en de uitgifte van parkeervergunningen moet kunnen worden teruggegrepen op de oorspronkelijk gemaakte parkeerafspraken. 

Vastlegging in de omgevingsvergunning is cruciaal 

Als de parkeerrechten ook worden vastgelegd in de omgevingsvergunning, ontstaat meer duidelijkheid over het verschil tussen parkeerplaatsen en parkeerrechten. Het is hierbij belangrijk om te realiseren dat de omgevingsvergunning één keer wordt verleend en het achteraf wijzigen van een verleende vergunning is haast niet mogelijk. In de ideale situatie biedt de omgevingsvergunning per adres inzicht in de toegekende aantallen en soorten parkeerrechten. Het streven moet zijn om dit op dezelfde eenduidige manier te doen in alle omgevingsvergunningen die worden verleend. Een investering aan de voorkant die zich in de toekomst dubbel en dwars terugbetaalt. Gegarandeerd.