Fietsers en voetgangers in de voorrang

Dit artikel komt uit Trends 2024. Meer lezen? Kijk eens in onze digitale bibliotheek!

Steeds meer gemeenten en provincies nemen de fiets en voetganger nadrukkelijker mee in het beleid en geven er prioriteit aan. En dus is het niet eens zozeer de technologische innovatie maar meer de toenemende vraag die leidt tot een groeiende behoefte aan real-time data. “Neem bijvoorbeeld het Actieplan Fietsen in Maastricht. Om tal van redenen krijgt daarin de fiets prioriteit, zoals het toenemende ruimtegebrek in de stad, ambities op het gebied van gezondheid en doelstellingen voor klimaat en schone lucht. Als het beleid eenmaal is geformuleerd, komt er een domino effect op gang: meer fietsen, meer fietsnetwerken, meer fietsinfra, en meer vraag naar data over deze fietsers en om deze met de iVRI te ondersteunen”, licht Geelen toe.

Wat is ViSense®

Voor wie de naam c.q. de oplossing nog niet kent, eerst nog even een korte uitleg. ViSense® levert informatie aan intelligente verkeersregelinstallaties (iVRI’s) — met AI-videoanalyse en slimme camerasensoren. In zones beheerd door een intelligente verkeersregelinstallatie (iVRI), detecteert en analyseert ViSense® elke verkeersdeelnemer in het camerabeeld. Dit zorgt voor een situationeel totaalbeeld, gedetailleerde inzichten en voorspellingen van al het verkeer, inclusief fietsers, voetgangers en relevante objecten in de infrastructuur. De ViSense®-technologie helpt opstoppingen te verminderen, de verkeersveiligheid te bevorderen en het milieu minder te belasten.

Camerasensoren of apps

We praten over camerasensoren dus. Terwijl er ook tal van fietsapps zijn om data te verzamelen. Geelen geeft zijn visie: “Fietsapps zijn zeker waardevol bij het in beeld brengen van gedrag en bewegingen onafhankelijk van een specifieke locatie. Ze werken overal, brengen routes in kaart, zijn schaalbaar en goedkoop. Tegelijkertijd blijft de dekkingsgraad laag, omdat voor veel mensen het actief gebruiken van de betreffende apps nog een drempel vormt. Ik schat in dat maximaal 5-10 procent van de fietsers een app gebruikt. Sensoren daarentegen zijn locatiegebonden. En meer gericht op doorstroming en veiligheid op het betreffende kruispunt. Dus met name geschikt voor drukke kruispunten op routes met veel forenzen of scholieren, fietssnelwegen en dergelijke. Waar ze staan registreren ze, in tegenstelling tot de apps, wel alle verkeersbewegingen voor, op of tussen de betreffende kruispunten.”

Toekomst is connected

Moeten we dus leren leven met een mix van suboptimale oplossingen? “Zeker niet”, benadrukt Geelen. “Er komt een tijd dat iedere fietser connected is en praat met andere verkeersdeelnemers en de infrastructuur in de omgeving. Dit zal alleen nog een lange tijd duren. Wij spelen een belangrijke rol in de transitie hiernaartoe om nu al optimaal gebruik te maken van de iVRI.” Technologie is niet eens zozeer de grote drijfveer achter deze ontwikkeling, benadrukt Geelen. Dat is vooral de groeiende aandacht voor fietsers en voetgangers in het stedelijk gebied. Concepten als STOMP en de 15-minutenstad versterken de vraag naar slimme oplossingen voor doorstroming en veiligheid juist ook voor deze verkeersdeelnemers. “Sensoren die de voetganger slimmer voorrang geven dan met de traditionele drukknop bijvoorbeeld. Met onze data kan je ook snelheden inzichtelijk krijgen op het fietspad, om zo bijvoorbeeld de impact te analyseren van een ontheffing voor speedpedelecs op het fietspad. Tegelijkertijd onderzoeken we samen met partners de meest optimale manieren om sneller groen te verlenen.” Ook is ViNotion betrokken bij het ontwikkelen van een ‘virtuele fietssnelweg’ zoals Geelen het noemt. Door slimmer verkeersmanagement op de binnenstedelijke delen van fietssnelwegen kunnen fietsers, ondanks fysieke obstakels, toch maximaal doorfietsen.

Pilots

Op dit moment maakt een aantal overheden op specifieke locaties gebruik van de technologie van ViNotion. Sommigen zijn al meerdere jaren actief, op andere locaties worden eerste ervaringen opgedaan. Zo zijn er nu grootschalige evaluaties gaande in vier gemeenten in nauwe samenwerking met softwareleveranciers en verkeerskundigen, die de door ViSense® gegenereerde data gebruiken om de verkeersdoorstroom op de betreffende locaties te verbeteren. De resultaten worden in het voorjaar van 2024 verwacht. Dergelijke evaluaties zullen naar verwachting van Geelen de werkwijze blijven. “Elke locatie heeft haar eigen dynamiek. En dus wil iedere opdrachtgever ook eerst zelf ervaren of en hoe de oplossing werkt. Met alle ervaringen en kennis die we opdoen kunnen we vervolgens opschalen. Gebruik makend van verkeerskundige simulatiepakketten waarmee steeds beter bepaald kan worden hoe de specifieke oplossing op een volgende locatie er uit zou moeten zien.”

Meerdere toepassingen

“Onze software detecteert alle verkeersdeelnemers. Dus naast fietsers, waar we in ons gesprek vooral op ingezoomd hebben, ook voetgangers, scooters, motoren, auto’s, bussen en vrachtwagens. Naast inzicht voor beleid en optimalisering van de verkeerssituatie ter plekke bieden de data ook inzicht in mogelijke infrastructurele aanpassingen om de doorstroming of veiligheid op de betreffende locatie te verbeteren”, vult Geelen zichzelf aan het eind van het gesprek nog aan.